Oorlogstijd en Verzet
Alle gescande documenten over dit onderwerp vindt u onderaan op deze pagina!
Er is géén twijfel over het feit dat Johan tijdens de Tweede Wereldoorlog actief is geweest in het verzet. Met name als zgn. pilotenhelper. Wel verschillen de meningen over de mate waarin hij actief is geweest en of zijn verzetsactiviteiten de hem toegekende onderscheidingen en het toegekend Bijzonder Pensioen rechtvaardigen. Alle acties welke ondernomen werden om toekenningen ongedaan te maken, werden echter in het voordeel van Johan beslist.
Arbeitseinsatz in Duitsland
Verklaringen Johan Scholtes
Verklaringen derden
The Escape
Bijzondere Pensioenraad
Nat.Comité Verzetsherdenkingskruis
Arbeitseinsatz in Duitsland
Johan is gedurende de oorlogsjaren enige tijd werkzaam geweest in Duitsland.
Arbeitseinsatz bij de Mecklenburgische Metallwarenfabrik in Waren-Müritz. Zijn functie was Kontorist (kantoorbediende). Dit gedurende de periode van 6 maart tot 31 maart 1943. Hij werd toen "ontslagen" om naar huis te kunnen gaan in verband met ziekte van zijn moeder.
De tweede periode begon in de tweede helft van mei van datzelfde jaar. Hier werd hij tewerkgesteld bij de firma Arcos Schweisstechnik Jülicherstrasse 122/134 Aachen. Johan kon blijkbaar thuis overnachten. Niet bekend is hoe lang deze tewerkstelling heeft geduurd. Aangezien Johan sinds 1941 in (tijdelijke) dienst was van de Gemeente Kerkrade en naderhand (1 mei 1944) een vaste benoeming kreeg, zal de tewerkstelling een tijdelijk karakter hebben gehad.
Verklaringen Johan Scholtes
Johan heeft in enkele notities zijn verzetsactiviteiten genoteerd.
De verklaring waar met pen de naam van kapelaan P. de Groot is vermeld, is door Johan geconcipieerd
maar het is niet bekend of deze verklaring ooit door de kapelaan is ondertekend.
Verklaringen derden
De eerste twee verklaringen tonen onmiskenbaar het handschrift (typemachine) van Johan. Maar ze kunnen door de originele ondertekeningen toch als authentiek worden beschouwd.
Vanzelfsprekend zullen er veel meer verklaringen bestaan met betrekking tot het verzetsverleden van Johan. Maar deze bevinden zich waarschijnlijk bij de instanties welke de diverse onderscheidingen hebben toegekend en bij de Bijzondere Pensioenraad.
The Escape
Nieuwsbrief van de Nederlandse vereniging van pilotenhelpers uit de tweede wereldoorlog
In het archief zijn aanwezig de exemplaren 1 (februari 1975) tot en met 13 (oktober 1977).
The Escape werd in februari 1970 opgericht en in 2004 opgeheven.
In juni 1977 had men ruim 400 leden en circa 70 ”vrienden”.
De eerste uitgave verscheen op 1 februari 1975.
Er verschenen jaarlijks vijf gestencilde Nieuwsbrieven en rond de Kerstmis een gedrukt exemplaar: het jaarboek. Hoofdredacteur was: Jules Kockelkoren.
Johan Scholtes bemande de redactie.
Redactie-adres: Hoofdstraat 46 Kerkrade. Telefoon 04445 – 2437.
De nieuwsbrieven werden op dit adres gestencild.
Johan was noch hoofdredacteur noch voorzitter van de vereniging!
Wel had Johan de functie van secretaris (binnen het bestuur).
In een brief van 20 maart 1992 aan A.Beckeringh van Rhijn (secretaris van het Israel Comité Nederland) schrijft Johan: ".......The Escape, de Nederlandse vereniging van oud-pilotenhelpers uit de Tweede Wereldoorlog, waarvan ik mede-oprichter en 12 jaar secretaris was".
Ook was hij voorzitter van de evenementencommissie.
Behalve het redigeren van de nieuwsbrief verzorgde Johan het secretariaat van de vereniging "The Escape”. Deelname aan de jaarvergadering, de diverse reizen of uitstapjes: aanmelden bij:
Het secretariaat van “The Escape”: Hoofdstraat 46 Kerkrade.
Over Johan Scholtes zelf komen we niet veel te weten, behalve dat hij zelf in het verslag over de jaarvergadering in april 1975 vermeld dat hij bedankt werd voor het vele werk welk hij had verricht.
Algemene informatie over pilotenhelpers is te vinden in deel 7 van het standaardwerk:
Het Koninkrijk der Nederlanden in de 2e Wereldoorlog” van Dr. Lou de Jong.
Dit standaardwerk is gratis digitaal toegankelijk (Internet).
Het archief van The Escape is thans ondergebracht bij het NIOD.
Blijkbaar zijn er door G. Bensen uit Heerlen negatieve opmerkingen gemaakt over Johan Scholtes met betrekking op zowel zijn verzetsverleden als ook op zijn activiteiten na de oorlog.
Als reactie hierop heeft Johan een zgn. Memorandum geschreven.
Document: Memorandum.29071975 (pag. 1 tm 3).
Nader onderzoek activiteiten van Johan Scholtes in het verzet.
Uitgave nummer 8 (juni 1976) doet melding van een stuk waarin door een lid bezwaar wordt gemaakt tegen een bestuurslid, die geen pilotenhelper zou zijn en die zich voorts in de oorlog onjuist zou hebben gedragen. Niet uitgesloten is dat hiermee Johan Scholtes bedoeld is.
Het bestuur van “Escape” legt deze insinuaties naast zich neer.
Document: Nieuwsbrief.Nummer8.Juni1976
De nieuwsbrieven zelf geven minimale informatie over de verzetsactiviteiten.
Toch zijn er enkele gegevens welke bij een zoektocht naar nadere informatie behulpzaam zouden kunnen zijn:
Een van de leden van The Escape is een zekere Jo Bahnen Peschbeemdenweg 13 Kerkrade.
Skatliefhebber. (Deze informatie dateert uit september 1975).
De heer S. Schilstra uit Kerkrade is “Vriend van Escape”.
Medio 1975 wordt als nieuw lid genoteerd: De heer M. Linckens, Heyenrath 1 Slenaken
In mei 1977 overlijdt het lid Richard Linckens St. Antoniushoeve). Broers?
Februari 1977 wordt als nieuw lid ingeschreven: H.H. Coenen (Hub). St. Jansganck 5 Kerkrade.
In de nieuwsbrief zijn ook namen en adressen te vinden van andere (Zuid-)Limburgse leden.
Als vertegenwoordiger van The Escape heeft Johan op 3 december 1971, samen mevrouw Leonie van Loon van Harssel, de Christmasparty van de Royal Air Force Escaping Society in de R.A.F.-club Picccadilly te Londen bezocht.
Bijzondere Pensioenraad
Blijkbaar zijn er meerdere personen geweest welke van mening waren dat Johan géén recht kon doen gelden op een Bijzonder Pensioen ("Verzetspensioen"). Nader onderzoek door de Bijzondere Pensioenraad heeft echter geleid tot handhaving van de toekenning van het Bijzonder Pensioen.
Nationaal Comité Verzetsherdenkingskruis
Hoewel de toekenning van deze onderscheiding pas in 1983 (bijna 40 jaar na de bevrijding van Kerkrade)
plaatsvond, bleef de rumoer in verband met de twijfels over zijn verzetsverleden, Johan nog steeds parten spelen.